|
|
|
|
۱۴۰۰/۰۳/۱۸  |
سنجه های انتخابات (بخش نهم) |
 |
| به قلم دکتر ناصر خدایاری
مشارکت حداقلی و حداکثری
حیات همه سیستم های سیاسی، بسته به جنس و فصل آنها، مرهون حضور، حمایت و میزان و چگونگی نقش مردم در فعل و انفعالات سیستمهاست.
چیستی مشارکت سیاسی؟ مشارکت سیاسی، احساس شراکت و نقش و سهم داشتن در تاسیس و بقای یک سیستم سیاسی از سوی مردم است، با این نگرش که سیستم از آن مردم است، و آنان باید به نحوی در بقاء و اثر بخش بودن آن مداخله و ایفای نقش نمایند.
از این منظر، سیستم سیاسی همانند بنا و مردم مصالح آن و رهبران سیستم به منزله معماری ماهر به بنای مورد نظر خود، وجود عینی می بخشند؛ بنایی که ممکن است در گذر زمان، دچار فرسایش شده و نیاز به مرمت و بازسازی و مقاوم سازی پیدا کند و در نتیجه هر چند سال یکبار با رجوع به افکار عمومی و از طریق رفراندم و یا انتخابات، دست به بازآفرینی خود بزند.
دوام و بقاء و بازآفرینی سیستم های سیاسی هم به همین سیاق از طریق حضور، حمایت و پشتیبانی های مستمر مردم صورت تحقق به خود می گیرد.
یکی از راه های ارزیابی وجود یا عدم ارتباط مزبور بین مردم و حکومت، برگزاری انتخابات هاست. چرا انتخابات؟ برای اینکه سیستم از آن مردم است، مردم هم آن را بوجود می آورند و هم از سیستم در برابر باد و باران و بوران حوادث سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و امنیتی حفاظت می کنند و هم در صورت نیاز، فرآیندهای آن را اصلاح، شفاف و روان می کنند تا سیستم بی وقفه بتواند برای آنان تولید خدمت بکند.
حضور مردم در چرخش و کارکرد هر سیستم سیاسی، تابع نوع و مبانی نظری آن سیستم است. در قرآن این کتاب الهی، اهمیت "ناس" یعنی توده مردم با صراحت مورد اشاره قرار گرفته است: "قل اعوذ برب الناس، ملک الناس، اله الناس". در اندیشه سیاسی اسلام و تشیع نیز مردم تشبیه به ستون دین شده اند:" و انما عمود الدین و جماع المسلمین و عده للاعداء العامه من الامه" نامه ۵۳ نهج البلاغه، همانا ستون دین، انسجام و اتحاد مسلمین و آمادگی برای مقابله با دشمنان عوام از امت هستند.
در جریان انقلاب اسلامی ایران، مردم، رهبری و مکتب از مولفه های اساسی آن ذکر شده اند. در تحلیل اندیشه های سیاسی امام خمینی ره باور به سه عنصر خیلی برجسته شده است: ایمان به خدا، ایمان به راه و ایمان به مردم. اساسا در نظریه امامت امت، نمی توان امام را حتی برای لحظه ای بدون امت تصور نمود تا چه رسد به تصدیق و تحقق عینی آن.
در اندیشه رهبری انقلاب، یک نکته مهم به دفعات برجسته شده است و آن جذب حداکثری است، مشارکت حداکثری مورد تاکید معظم له، مبتنی بر همین نظریه جذب حداکثری است؛ یعنی جذب قاعده و دفع استثناست.
برخی خواسته یا ناخواسته و دانسته و ندانسته، حضور حداقلی مردم را مخل مشروعیت سیاسی نظام سیاسی ندانسته اند، ضمن اینکه این گونه نظرات در منافات با رویکرد رهبری نسبت به امر مشارکت ( حداکثری) است، با درک درست از نقش مردم در سیستم سیاسی نیز در تهافت است؛ چرا که نقش مردم بالاتر از مشروعیت بخشی است و این نقش، طبق تعبیر علی ع که پیشتر اشاره شد، نقش ستون، عامل بسیج و انسجام و سپر دفاع در برابر دشمنان است. ستون یعنی اساس و پایه که اگر برداشته شود یا آسیب ببیند بنای سیاسی فرو خواهد نشست.
بر اساس فوق، نقش مردم در اندیشه سیاسی اسلام یکبار مصرف و محدود به انتخابات و رفراندم نیست؛ بلکه نقش حیات بخش و مقوم است.
یاد آوری این نکته نیز خالی از فایده نیست که یک مساله در طول تاریخ جمهوری اسلامی ایران همواره مورد تاکید رهبران نظام جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و مایه مباهات آنان بوده و آن، رای ۹۸/۲ دهم درصدی مردم به قانون اساسی جمهوری اسلامی و برگزاری نزدیک به چهل انتخابات آن هم با حضور حداکثری مردم بوده است.
نگرانیهایی که از بابت مشارکت نسبتا پایین مردم در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در اسفند سال ۱۳۹۸ ایجاد شد، ایجاب می کرد که علل کاهش مشارکت آسیب شناسی شده و موانع مشارکت از مسیر آن برداشته شود.
یکی از موانع جدی مشارکت، تحلیل های غیر موجه برخی از مسئولین ذیربط از مفهوم مشارکت سیاسی و مشارکت حداکثری مردم است که حتی تحقق انتخاب اصلح نیز تنها ار این رهگذر شدنی است.
گویا برخی جریانات بقای خود را بر بقای سیستم سیاسی ترجیح داده و بر این باورند که پیروزی آنها تنها در گرو مشارکت حداقلی است و لذا برای حضور محروم کننده آنان وقعی ننهاده و هر چند حفظ و بقای سیستم که از منظر امام خمینی ره از اوجب واجبات بود در معرض مخاطره جدی باشد!
خانه مطبوعات و رسانه های استان آذربایجان غربی
|
|
|
|
| دیدنی های آذربایجان غربی |
میدان انقلاب ارومیه
قره کلیسای چالدران
مزار شمس تبریزی خوی
تپه حسنلو
پیست اسکی خوشاکوی ارومیه
باغچه جوق ماکو
غار سهولان مهاباد
پل هوایی قطور خوی
مسجد جامع ارومیه
|
| تبلیغات |
 |
|
| |
|
