به قلم دکتر ناصر خدایاری

افزایش انتظارات مردم یا ترسیم درست وضع موجود و نقشه راه فردا؟

دولت ها نه بدلیل تشابه، بلکه بدلیل تفاوتی که از هم دارند بازشناسی می شوند. اگر دولتی(قوه ی مجریه) بتواند تمامی مسائل و مشکلات جغرافیای ماموریت خود را شناخته و قادر بر حل و فصل همه یا عمده ی آنها  باشد، در این صورت دولت ها کپی پیست یکدیگر شده و بر همین اساس انتخابات موضوعیت خود را از دست خواهد داد؛ این در حالی است که هر دولت جدیدی می تواند چیزی یا چیزهایی برای گفتن و پیاده کردن داشته باشد.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

پس این اختلافات فیما بین دولت های ماضی و آتی است که مایز آنها بوده و آحاد جامعه را از رهگذر انتخابات به تحقق برخی رویاها و ایده آل های تحقق نیافته خود امیدوار و فلسفه برگزاری انتخابات را معنی دار می نماید. بر این مبنا، جابجایی دولت ها امری طبیعی و انتخابات ها به منظور نیل به ناداشته هاست تا تکرار داشته ها.

اما موضوعی که در این میان بسیار مهم نماید نحوه این تغییر و تحول و یا عبور از دولت ماضی به دولت آتی است که هم می تواند تحولات عمیق و گسترده ای را در حوزه های متعدد در پی داشته باشد و هم در صورت  عدم توجه لازم به چگونگی ابعاد آن، جامعه و افکار عمومی مورد را نسبت به این گزاره کم رنگ و کم اشتها و یا بلاموضع و خنثی نماید.

یکی از مولفه های مهم و اثر  گذار در این خصوص، ترسیم دقیق وضع موجود یا همان وضعیت فعلی جامعه کنونی و همچنین نقشه جامع وضع مطلوب است.

وضع موجود یعنی وضعیت فعلی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، حقوقی و امنیتی فعلی، درواقع همان وضعیتی است که در حال حاضر در آن بسر می بریم و همچنین ترسیم واقع بینانه ی وضعیت مطلوب یا همان جامعه دلخواه که بدلیل نارضایتی از وضع موجود در صدد ایجاد آن هستیم.

برای رسیدن به جامعه ی سیاسی (دولت) ایده آل به کدام استراتژی باید تمسک جست؟ افزایش بجا و یا نابجای انتظارات مردم و یا ترسیم درست وضع موجود و پاتولوژی آن و در عین حال ارائه راه های برون رفت از وضع موجود، صرف نظر از اینکه بانی و باعث آن کی و چیست؟

اگر در ترسیم وضع موجود، تنها باعث و بانی آن را دولت به مفهوم قوه مجریه معرفی نماییم، در حقیقت مبادرت به افزایش انتظارات مردم از قوه مجریه و شخص رئیس جمهور نموده و در نتیجه قوه مجریه را به عنوان قوه ای که به تنهایی قادر به تغییر وضع موجود می باشد معرفی نموده ایم، و از فردای تغییر دولت، تمامی نگاه ها به دولت به عنوان قدرتی معجزه گر دوخته خواهد شد و دولت بعدی با این مسائل و مشکلات فعلی که پاره ای از آنها دارای عوامل بسیار پیچیده ای است، باید دست و پنجه نرم نموده و در زمان اندک بتواند توقعات جامعه را تامین و برآورد نماید.

میزان انتظارات از دولت ها نیز هرگز یکسان نبوده و تابع شرایط مختلفی است، به طور مثال در مقاطعی که دولت تنها بوده است، در مقاطعی که قوه مقننه نیز با قوه مجریه همراهی نموده و در برخی مقاطع هر سه قوه ی قضائیه، مقننه و مجریه و کلیه قوای کشوری و لشکری در هماهنگی کامل با هم حرکت می کنند.

البته که در این شرایط مختلف درجات انتظارات مردم از سیستم سیاسی یکسان نخواهد بود و بیشترین حد از انتظارات در صورت هماهنگی کامل بین قوای لشگری و کشوری است؛ چرا که هم مقتضی برای پاسخ دهی به انتظارات موجود است و هم موانع مفقود است.

شکننده ترین حالت برای هر دولتی استفاده از راهبرد افزایش انتظارات مردمی برای کسب پیروزی بجای پاتولوژی وضع موجود یا ترسیم وضع مطلوب در حد و اندازه هایی است که با توان ملی، درک اجتماعی و فرهنگی و آمادگی جمعی آحاد یک جامعه در انطباق معقول و منطقی نباشد و بسیج اجتماعی و سیاسی لازم را برای رسیدن به مطلوب در پی نداشته باشد.

البته نباید نقش توانمندی ها و قابلیت های فردی، پشتیبانی های جریانی و همچنین سنجیده بودن برنامه ها و قدرت ایجاد هماهنگی بین قوای موجود را در موفقیت رئیس قوه مجریه نادیده گرفت.

خانه مطبوعات و رسانه های استان آذربایجان غربی